Mặc dù có mức độ stress cao hơn, dễ mắc các căn bệnh kinh niên, dễ bị trầm cảm, dễ là nạn nhân của bạo hành hoặc thậm chí là bị đối xử bất công tại một số nơi nhưng trớ trêu thay, nữ giới lại có tuổi thọ cao hơn nam giới. Không chỉ riêng một quốc gia nào mà trên phạm vi toàn cầu, nữ luôn có xu hướng sống lâu hơn nam. Tại sao thế?
Số liệu thống kê tại Mỹ năm 2015 cho thấy những mức lương của công nhân nam cao hơn 20% so với nữ. Tuy nhiên, tuổi thọ ước tính của nữ giới tại Mỹ lại nằm ở mức 81,2 tuổi, nghĩa là cao hơn khá nhiều so với con số 76,4 tuổi ở nam giới. Đồng thời, người ta còn nhận thấy rằng ngay cả ở những quốc gia mà chênh lệch lương lớn Mỹ hoặc mức độ bất công bằng giới tính cũng cao hơn thì nữ giới lại càng sống thọ hơn nam giới! Tại sao vậy?
Là do bản chất sinh học cơ bản
Dưới góc độ khoa học, khi đề cập tới giới tính dưới giác độ giống đực hay cái (gender) nghĩa là nói tới những khía cạnh của nam và nữ như mức độ căng thẳng, cơ hội và những kỳ vọng khác về mặt xã hội. Ngược lại, khi nói tới giới tính (sex) dưới giác độ sinh học thì nó lại liên quan tới sự khác nhau về tuổi thọ kỳ vọng của 2 giới. Khi đó, về mặt sinh học thì nữ giới sẽ có những ưu điểm sinh học giúp họ sống thọ hơn.
Điển hình như hormone estrogen là có lợi cho nữ giới bởi nó giúp làm giảm lượng low-density lipoprotein cholesterol (viết tắt là LDL, còn gọi là cholesterol xấu), đồng thời tăng cường high-density lipoprotein cholesterol (viết tắt là HDL, còn gọi là cholesterol tốt), từ đó giúp giảm nguy cơ các bệnh về tim mạch. Ngược lại, testosterone – loại hormone “nam giới” lại tăng cường cholesterol xấu và làm giảm cholesterol tốt. Bởi thế nên sẽ làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, các bệnh về tim mạch và đột quỵ.
Còn về những căn bệnh kinh niên, nữ giới lại có nguy cơ mắc cao hơn nam giới. Tuy nhiên, cần phải nhắc rằng nữ giới và nam giới có những căn bệnh kinh niên khác nhau. Những căn bệnh của nữ phải đối mặt thường là mạn tính nhưng không chết người, trong khi bệnh mạn tính ở nam giới thì có tỷ lệ tử vong cao hơn. Thí dụ như nữ giới có tỷ lệ mắc viêm khớp khá cao, nhưng cùng lắm là gây liệt nhưng không chết người. Đổi lại, nam giới có xu hướng mắc những căn bệnh kinh niên dễ gây tử vong. Thêm vào đó, một nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng bệnh tim mạch ở nam giới đến sớm hơn 10 năm so với nữ giới.
Nữ giới nhận thức về sức khỏe tốt hơn nam giới
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thông thường, nữ giới nhận thức về tình hình sức khỏe thể lý lẫn các triệu chứng tinh thần của họ tốt hơn nam giới. Nhờ đó, nữ giới có lối sống khỏe mạnh hơn và chủ động tìm tới những dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Đồng thời nữ giới có thể truyền đạt tình trạng của họ cho nhân viên y tế một cách rất tốt, giúp đẩy nhanh quá trình chẩn đoán và chữa trị.
Trong khi đó, nam giới có xu hướng trì hoãn việc điều trị bệnh, đồng thời cũng dễ không tuân thủ quá trình điều trị. Thậm chí nhiều người đàn ông còn định nghĩa về bản tính đàn ông thông qua những thói quen không khỏe mạnh và nguy hiểm. Đồng thời, họ cho rằng những dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc các thói quen lành mạnh là “việc của đàn bà”.
Những thói quen nguy hiểm của đàn ông
Testosterone không chỉ đưa đàn ông tới những nguy hiểm về mặt sinh học mà còn đẩy họ tới những thói quen nguy hiểm. Nó làm tăng sự hung hăng và qua những chuỗi tác động, dẫn tới tỷ lệ tử vong cao do tai nạn và xung đột cao hơn nữ giới. Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã theo dõi hơn 250 người trẻ và phát hiện rằng nồng độ kích thích tố sinh dục nam testosterone có thể được dùng để dự đoán hành vi bạo lực.
Thêm một so sánh, nữ giới có xu hướng cường điệu bất cứ mối nguy hiểm nào trong khi nam giới lại có xu hướng đánh giá thấp nó. Mô hình này có thể xuất hiện ở nhiều hoàn cảnh khác nhau, từ việc băng qua đường cho tới nhận thức về nguy cơ động đất núi lửa, hoặc từ nhận thức về nguy hại của thuốc lá cho tới nguy cơ bị tấn khủng bố.
Và theo thống kê thì nam giới có xu hướng vi phạm luật giao thông đường bộ nhiều hơn nữ. Như một mối quan hệ tương hỗ, nam giới chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số các vụ tai nạn mô tô xe máy. Qua đó có thể chứng minh được rằng nam giới có xu hướng chấp nhận mạo hiểm, đánh giá thấp rủi ro, thích cảm giác mạnh và bốc đồng. Không chỉ trong việc tham gia giao thông mà những đặc tính này còn có thể mở rộng ra đối với bất kỳ hoạt động nào trong đời người đàn ông và nó cũng góp phần giải thích vì sao tuổi thọ trung bình của nam giới là thấp hơn.
Hành vi nghiện rượu và ma túy cũng có sự khác nhau ở nam giới và nữ giới. Dù khoảng cách này đang dần thu hẹp lại nhưng theo một nghiên cứu hồi năm 2011 đã chỉ ra rằng nam giới có tỷ lệ lạm dụng chất ma túy cao gấp 2.2 lần so với với nữ giới và tỷ lệ nghiện cũng cao gấp 1.9 lần. Trong nhóm những người lạm dụng hoặc nghiện ma túy, nam giới thường gặp những vấn đề khốc liệt hơn, tần suất sử dụng nhiều hơn, sử dụng nhiều loại chất ma túy và các thói quen trong hành vi nghiện hút cũng cao hơn.
Tiếp nữa, những người đàn ông nghiện chất ma túy lại tìm kiếm biện pháp cứu chữa muộn hơn nữ giới. Họ bị chi phối với ma túy hoặc rượu bia thường xuyên hơn nữ giới. Một thống kê cho thấy Trong số 5 vụ việc vi phạm hoặc tai nạn giao thông dưới tác dụng của ma túy hoặc rượu bia thì có 4 trường hợp là nam giới, tức chiếm 80%. Vậy tại sao nam giới có tỷ lệ sử dụng các chất cấm và rượu bia cao hơn nữ giới?
Một phần nguyên nhân có thể do xu hướng “tìm kiếm cảm giác” vốn thôi thúc nam giới tìm kiếm những trải nghiệm và cảm giác đa dạng, phức tạp và mạnh mẽ. Mặc dù đây có thể đổ một phần lỗi cho tác dụng của testosterone nhưng đồng thời, nó cũng là một đặc tính vốn có mà giống đực được hình thành.
Nam giới không chia sẻ cảm xúc, dễ trầm trọng hóa bệnh tâm thần, chết do tự tử cũng cao hơn do xài biện pháp nguy hiểm hơn nữ
Tại nhiều nước, đàn ông có xu hướng chết do tự tử cao hơn so với nữ giới. Điền hình như thống kê tại Mỹ cho thấy nam giới có tỷ lệ chết do tự tử cao hơn nữ giới 3,5 lần. Lý do chủ yếu là do nam giới sử dụng các biện pháp tự tử nguy hiểm hơn rất nhiều lần so với nữ giới, thí dụ như tự tử bằng súng.
Một lý do có thể giải thích cho tỷ lệ tự vẫn của nam giới cao là do sự kỳ thị về các rối loạn tâm thần cao, kết hợp với việc chăm sóc sức khỏe tâm thần kém ở nam giới. Bởi thế nên khi cảm thấy căng thẳng thì họ có nguy cơ mắc các bệnh tâm thần với tỷ lệ cao hơn nữ giới. Nguyên nhân ở đây có thể là do họ không nói nhiều về cảm xúc của bản thân và cũng không tìm kiếm trợ giúp từ nhân viên y tế. Một lần nữa, bản chất của điều này là do bản tính đàn ông khiến cho họ không chịu tìm tới các bác sĩ tâm thần. Tại Mỹ và nhiều nước khác thì thất nghiệp cũng là một trong những nguyên nhân lớn làm tăng nguy cơ tự tử ở nam giới.
Cách đối xử dành cho 2 giới là khác nhau
Giới tính có thể xác định cách mà bố mẹ của mỗi người đối xử với họ và điều đó đó sẽ dần hình thành nên các thói quen theo một con cách cụ thể, thí dụ như niềm tin quan điểm về xã hội, giá trị, thái độ,… Trai và gái bắt đầu đối diện với những khái niệm xã hội cơ bản và định hình như nam tính và nữ tính của họ từ những quãng thời gian đầu đời.
Sự khác nhau về giới tính trong mối quan hệ với tỷ lệ tử vong chủ yếu là do hành vi và bởi thế, nó có thể được ngăn ngừa trong quá trình họ tiếp tục sống, đánh giá và thể hiện các hành vi trong xã hội. Nói cách khác, mặc dù não bộ có tham gia vào sự chênh lệch tuổi thọ của nam và nữ nhưng nó không phải là đặc điểm di truyền. Có một số cái có thể học được từ xã hội và một số khác thì không.
Cuối cùng, các nhà khoa học kết luận rằng sự khác nhau về giới tính kỳ thực là những quy tắc. Có thể trong nhiều trường hợp, nữ giới thể hiện kém hơn nam giới nhưng trong vấn đề tuổi thọ thì nam giới lại không bằng nữ giới. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới điều này, bao gồm các yếu tố xã hội, tâm lý học và những yếu tố thuộc vì hành vi, thí dụ như tìm kiếm cảm giác mạnh, những đặc điểm “nguy hiểm”, cảm giác bị ruồng bỏ, thói quen chứng tỏ bản lĩnh đàn ông, việc xem thường các biện pháp chữa trị, xem nhẹ tình hình sức khỏe, bệnh tật,… và tựu chung lại sẽ hình thành nên tuổi thọ ngắn của đàn ông so với phụ nữ.
