Bên cạnh ống kính zoom 10-20mm F4 PZ G, Sony còn ra mắt cặp ống kính prime góc cực rộng cho dòng máy ảnh mirrorless APS-C của hãng là 11mm F1.8 và 15mm F1.4 G. Các ống kính này cung cấp tiêu cự lần lượt 17mm và 23mm tương đương trên full frame, đạt chất lượng hình ảnh khá ổn trong thiết kế cực kỳ nhỏ gọn.
Trong bài đánh giá trên tay này, chúng ta sẽ cùng xem xét cả 2 ống kính, bắt đầu từ ống 15mm F1.4 G rồi tới ống 11mm F1.8.
Nội dung
Người dùng và ứng dụng
Xét kích thước và trọng lượng kết hợp với dải tiêu cự cực rộng của các ống kính này, có thể thấy chúng được thiết kế thiên về ứng dụng vlog và quay dựng trên gimbal/flycam. Cụ thể là ống 11mm, vì khi quay vlog, khoảng cách bạn cách ống kính sẽ cho thấy sự khác biệt rõ ràng ở mức độ lấp đầy khung hình tính từ nửa thân trên của bạn.
Ví dụ trường hợp của mình, mình cao 1m88, khi cầm ống 11mm cách một cánh tay thì góc lại quá rộng so với ý mình. Nhưng vợ mình cao chỉ 1.57m cũng cầm ống này thì lại hoàn hảo để căn hình quay vlog do sải tay của cô ấy ngắn hơn. Cũng phải lưu ý một điều là ở một mức độ góc rộng nhất định, máy ảnh chạy chống rung số sẽ crop vào nhưng vẫn để lại tầm nhìn vừa đủ dùng, bởi rất nhiều máy ảnh APS-C khác của Sony (kể cả ZV-E10) đều không có cơ chế chống rung cơ.
Theo mình, ống kính 15mm phù hợp với nhu cầu quay vlog hơn, nhưng hẳn nhiên quyết định cuối cùng còn tùy sở thích và phong cách tác nghiệp của mỗi người. Ống 15mm cho tiêu cự tương đương 22.5mm trên full frame cũng hữu dụng chụp ảnh tĩnh phong cảnh và góc rộng.
Thiết kế quang học (15mm F1.4 G)
Ống kính 15mm F1.4 G dán nhãn Sony G, ý chỉ ống kính này có thể hỗ trợ các cảm biến ảnh có độ phân giải cao. Ống kính cấu tạo từ 13 thấu kính chia vào 12 nhóm, gồm 3 thấu kính phi cầu, 1 thấu kính tán xạ cực thấp (ED) và 1 thấu kính Super ED, kết hợp lại, chúng hứa hẹn khả năng giảm thiểu các hiện tượng quang sai sắc tới mức gần như không thấy được khi ở khẩu rộng hoặc có mà không đáng kể khi khép khẩu tới F2.
Cả 3 ống kính góc cực rộng mới này của Sony đều có một điểm chung, đó là méo hình học được xử lý kỹ thuật số, cho phép Sony giữ ống kính gọn nhẹ. Cả ảnh tĩnh JPEG và video đều áp dụng chỉnh sai tự động, còn ảnh Raw chỉnh sai tự động dựa trên import còn tùy công cụ chuyển đổi Raw có hồ sơ chỉnh sai ống kính phù hợp hay không.
Hiệu năng quang học (15mm F1.4 G)
Khi mình test ống kính 15mm F1.4 G, ống hoạt động khá ổn trong các môi trường ánh sáng khác nhau. Khi chụp ở khẩu rộng, không bất ngờ khi ống chụp hơi soft ở các rìa. Khi khép xuống khẩu F2 trở đi, ống chụp cực kỳ nét trên toàn khung hình.
Bokeh là thứ được kỳ vọng khi chụp ống F1.4 trên cảm biến APS-C. Mặc dù không phải lúc nào cũng mãn nhãn nhất, phần lớn do các rìa sáng nhẹ trên đối tượng nằm ngoài tiêu điểm, nhưng bokeh trên ống kính 15mm này vẫn khá ổn định trên toàn khung hình mà không bị bóp mắt mèo quá nhiều về phía các góc hình. Tiến gần tới chủ thể giúp tạo tách biệt khoảng cách lớn hơn, nhưng phạm vi lấy nét cận cảnh của ống này chỉ tới 17cm.
Sony đã làm rất tốt trong nỗ lực giảm lóa sáng trên ống kính này. Mình đã chĩa ống kính vào một nguồn sáng lớn để bắt lóa nhưng ảnh chụp ra vẫn thấy rõ nét vùng lóa chứ không bị kiểu xâm lấn lên chủ thể.
Nút, vòng lấy nét & vòng chỉnh khẩu (15mm F1.4 G)
Ống 15mm F1.4 G có cả vòng lấy nét và vòng khẩu. Vòng chỉnh khẩu độ được bố trí nằm phía trên vòng lấy nét, có khía cạnh lớn hơn và có thể chọn thao tác nhấp tiếng hoặc không nhờ một cần gạt trên thân ống kính. Cá nhân mình thấy vòng khẩu hơn gần với vòng lấy nét, nhưng có vẻ Sony thiết kế như vậy để tránh cho vòng khẩu nằm quá gần với thân ống kính, bởi khi lắp trên máy ảnh APS-C nhỏ gọn, ống kính sẽ không nằm cách quá xa, người dùng có cỡ tay lớn sẽ phải thao tác hơi vất vả chút.
Nút bấm duy nhất trên ống kính này là nút custom đặt dưới nhãn ‘G’ và trên cần gạt AF/MF. Nút này có thể cài cho bộ tính năng và chế độ thông dụng thường thấy của Sony nhiều nắm qua, phản hồi nhạy cho phép thay đổi thiết lập nhanh chóng, nhất là khi cầm tay nguyên bộ máy ảnh và ống kính để quay vlog hoặc chụp selfie.
Thiết kế quang học (11mm F1.8)
Ống kính 11mm F1.8 được cấu tạo từ 12 thấu kính trong 11 nhóm, gồm 3 thấu kính phi cầu và 3 thấu kính tán xạ cực thấp (ED), kết hợp giúp giảm thiểu méo hình và cung cấp độ sắc nét trên toàn khung hình, đồng thời giảm các hiện tượng viền màu và quang sai sắc.
Như mình có đề cập ở trên thì méo hình học được chỉnh bằng phần mềm, giúp giữ ống kính nhỏ gọn.
Hiệu năng quang học (11mm F1.8)
Sony 11mm F1.8 không thuộc dòng G như người anh em 15mm ở trên, nhưng nó vẫn đem lại hiệu năng khá ổn cho những ai muốn chụp bằng ống kính APS-C góc cực rộng nhỏ gọn.
Dễ thấy ở ống kính góc cực rộng cỡ nhỏ, ống 11mm này cũng bị soft nhẹ ở các góc khi mở khẩu rộng. Kể cả khi khép tới F2 hoặc F2.8, các góc vẫn bị soft nhẹ, nhưng tới F4 đổ lên thì các góc lại sắc nét (đổi lại sẽ hơi méo hình). Về cơ bản, ống kính này đáp ứng khá ổn để chụp sao hay các ứng dụng chụp trời tương tự.
Là ống kính góc cực rộng, bokeh không phải là ưu tiên cao nhất. Kể cả khi bạn tìm được tình huống cho phép chụp độ sâu trường ảnh nông, các bóng bokeh vẫn sẽ trông khá rối ở hậu cảnh.
Chất lượng ống kính & tính công thái học (11mm F1.8)
Khi đặt ống 11mm F1.8 bên cạnh ống 15mm F1.4 G, rõ ràng Sony đã đầu tư hơn vào thiết kế tổng thể lẫn chất lượng chế tạo của chiếc cao cấp hơn. Ống 11mm F1.8 chỉ có 1 vòng chỉnh khẩu. Dẫu vậy, may mắn là Sony vẫn giữ cho nó một nút gạt AF/MF và một nút custom.
Giá bán & tình trạng phân phối
Sony E 11mm F1.8 dự kiến có hàng đầu tháng 7/2022 với giá $549.99. Sony E 15mm F1.4 G dự kiến có hàng đầu tháng 7/2022 với giá $749.99.
Kết
Nói chung, có vẻ Sony đã thành công với 2 ống kính này xét về mức giá và định hướng người dùng. Nếu bỏ ra góc rộng khác nhau (11mm rộng hơn 15mm 20%), thì ống 15mm F1.4 dễ dàng chiếm ưu thế về cả chất lượng hình ảnh lẫn bộ trang bị với vòng khẩu có thể nhấp không tiếng, nhưng cũng vì thế mà có giá bán cao hơn và kích cỡ lớn hơn một chút.
Khả năng ứng dụng quay phim của bộ đôi này cho thấy một chút focus breathing còn lấy nét thì rất mượt mà khi cần điều chỉnh nhanh. AF có thể hiện nhanh và êm ở cả 2 ống kính dù chụp ảnh hay quay video, có lẽ là nhờ hai động cơ tuyến tính Sony.
Ống 11mm F1.8 hiện độc nhất khi các hãng thứ 3 chưa có đối trọng có AF tương đương nào, nhưng 15mm F1.4 thì sẽ phải cạnh tranh với Sigma 16mm F1.4 DC DN có chất lượng hình ảnh tương tự mà rẻ hơn tới một nửa ($374 vs $750). Tuy nhiên ống kính của Sigma lại nặng hơn, AF chậm hơn và thiếu vòng chỉnh khẩu, coi như là các bù trừ hợp lý nhưng cũng làm nổi bật thế mạnh của ống 15mm của Sony khi chúng đều hướng đến các đối tượng người dùng như vlogger, astrophotographer…
Nguồn DPReview
