Chip Arm của Apple tỏ ra vượt trội hơn phân khúc trọng lượng của nó.
Tác giả: Chris Welch / Ảnh chụp bởi Chris Welch @ The Verge
Mac mini vẫn luôn là chiếc máy tính bàn linh hoạt nhất của Apple. Đương nhiên là, hầu hết mọi người sẽ lựa chọn trải nghiệm truyền thống và lắp vào màn hình, chuột và bàn phím — nhưng bạn cũng có thể sử dụng nó như một PC chiếu phim tại gia hoặc làm việc với chỉnh sửa ảnh hoặc âm thanh chuyên nghiệp, hay biến một nhóm mini thành một trang trại server. Apple đã mở ra nhiều khả năng mới mẻ cho mini với nâng cấp khủng vào năm 2018, và hai năm sau đó, nó trở thành một trong ba máy tính Mac đầu tiên chuyển đổi từ chip xử lý Intel và thể hiện tiềm năng của chip Apple silicon và M1. (Cũng đáng chú ý là Apple từng sử dụng mini như một bộ test Arm đầu tiên cho các dev, từ đó hãng sẵn sàng phân mảng sang sản phẩm tiêu dùng.)
Apple đưa ra giá bán khởi điểm cho Mac mini M1 là $699, từ rẻ hơn $100 so với trước đây. Với số tiền này, người dùng sẽ nhận được một CPU 8 lõi, GPU 8 lõi, SSD 256GB và 8GB RAM. Bộ máy mình được nhận để đánh giá có giá là $1,299, tương đương SSD lên 1TB và 16GB RAM. Tuy nhiên chip Apple M1 vẫn không đổi bất kể cấu hình người dùng chọn, chưa kể nó sẽ khớp với chiếc MacBook Pro 13 inch mới. Cũng như người anh em này, chiếc mini có quạt tản nhiệt, nhưng đây cũng là bộ khung tản nhiệt hiệu quả nhất trong các máy Mac M1 mới. Từ đó cũng có thể nói, Mac mini M1 về cơ bản có hiệu suất cao nhất — bất kể kích cỡ khiêm tốn của nó.
Ngoài việc quay trở lại lớp áo màu bạc thay vì space gray, phiên bản Mac mini M1 mới trông gần giống phiên bản cũ. Nói là gần bởi so với chiếc MacBook Air và MacBook Pro 13 inch mới thì Mac mini thực ra có thay đổi về thiết kế bên ngoài đáng kể nhất: chịu mất vài cổng. Từ 4 cổng USB-C / Thunderbolt 3 giảm còn 2 cổng — bên cạnh cặp cổng USB-A vẫn còn tồn tại. Về cơ bản, các cổng USB-C (USB 4) tiên tiến hơn, người dùng còn có thể kết nối dạng daisy-chain giữa các thiết bị Thunderbolt với nội dung trọng tâm. Nhưng sẽ không có gì tiện lợi hơn các cổng tích hợp sẵn, và nếu nhìn nhận khách quan thì đây là một nhược điểm đối với khả năng mở rộng của mini. (Giờ đây người dùng còn bị hạn chế chỉ kết nối trực tiếp hai màn hình rời với mini thay vì ba, dù rằng một trong số chúng có thể là màn hình 6K.) Mac mini Intel vẫn có mặt trên thị trường cho những ai có nhu cầu khai thác cổng giao tiếp tối đa hoặc nhiều RAM hơn.
Mac mini M1 vẫn có một loa trong máy nhưng là loại mà bạn sẽ không bao giờ muốn sử dụng. Nó nhỏ tí, âm rỗng và đơn giản là tệ; thậm chí startup chime của macOS Big Sur nghe còn buồn hơn con MacBook Pro 16 inch chạy như sấm của mình. Xét trên những tiến bộ về loa mà Apple đã làm với các dòng laptop của họ, thì mình ước gì hãng đã nỗ lực nhiều hơn ở đây — kể cả khi đại đa số người dùng sẽ chỉ cắm loa ngoài vào giắc headphone hoặc dùng loa Bluetooth.
Mình cũng phải chỉ ra một điểm là không dễ để khởi động làm quen với Mac mini. Ở bước setup đầu tiên, chúng ta sẽ cần bàn phím dây và chuột; chứ như mình, bàn phím công thái học Logitech và MX Master 3 kết nối qua Bluetooth đều trở nên vô dụng. Chúng làm việc ổn trở lại sau khi thiết lập máy xong xuôi, nhưng nên lưu ý điểm này để bạn không va phải rắc rối giống mình.
Mac mini M1 chỉ có 2 cổng USB-C so với bản Intel (4 cổng). Người dùng cũng không còn được nâng cấp RAM.
>> Xem thêm Đánh giá MacBook Air M1
>> Xem thêm Đánh giá MacBook Pro 13 inch M1 2020
Nếu đã đọc đánh giá về MacBook Air và đánh giá về MacBook Pro 13 inch mới, bạn sẽ không thấy ngạc nhiên nữa trước hiệu suất tuyệt vời đến bất ngờ của Mac mini M1. Trong mấy ngày đánh giá, mình liên tục bị bất ngờ bởi chiếc máy tính để bàn tí hon này, nó “xử” đẹp mọi thứ — Lightroom Classic, transcode Plex, một nùi tab Chrome — đầy tự tin. Mà những ứng dụng vừa kể đều được thiết kế gốc cho chip Intel.
Khi cài đặt ứng dụng được dựng cho chip Intel lần đầu tiên, người dùng sẽ được đề xuất tải phần mềm Apple Rosetta 2 về, đây là ‘công thức bí mật’ để các ứng dụng như vậy có thể hoạt động tốt với chip M1. Chip M1 ở đây có thể đạt đến những tốc độ cao nhất trong khả năng của nó và duy trì mà không phải chịu giật thọt. Thậm chí mình còn chưa hề nghe thấy tiếng quạt qua trong suốt những bài test Cinebench 30 phút hoặc khi transcode một bộ rip Blu-ray 4K. Chiếc mini mới luôn giữ yên lặng bất kể khối lượng công việc của mình nặng thế nào.
Không chỉ trong thế giới benchmark, Mac mini cũng nhanh xuất sắc mỗi ngày. Mình để ý thỉnh thoảng vẫn có những điểm ngừng nhẹ: đôi khi Spotify sẽ tốn một khoản kha khá thời gian để khởi chạy (đếm tầm đến 10) trước khi ứng dụng này bật lên sau khi reboot máy; tuy nhiên những lúc này hiếm thôi, và một khi các ứng dụng tối ưu cho Intel mở lên thì có thể thấy hiệu suất khác biệt hẳn so với khi chúng chạy trên MacBook Pro 16 inch. Mình cũng không gặp phải bất kỳ vấn đề tương thích ứng dụng, mặc dù cũng có một số phần mềm khá là đáng phê bình, nhưng chắc chắn sẽ đáng chờ đợi trên các báo cáo về cách chúng hoạt động trên chip M1.
Các lợi ích khác của chip M1, đơn cử như bật lên ngay lập tức, thì lại không rõ ràng lắm như khi sử dụng laptop. Trừ khi có Apple Watch, còn không bạn sẽ phải thường xuyên nhập mật khẩu khi gọi mini dậy từ giấc ngủ của nó, và điều này đi ngược lại những cải thiện về tốc độ. Không lẽ đưa cảm biến Touch ID lên đâu đó trên Mac mini là vô nghĩa lắm à? Mình thì mình sẽ sử dụng nó đó. Tất nhiên thời lượng sử dụng pin không phải là vấn đề trên Mac mini, và Mac mini M1 sử dụng cùng một nguồn 150W như bản Intel, nhưng hiệu năng cao hơn đến 60% so với bản Intel. AnandTech đã làm vài test nhấn mạnh việc rút năng lượng đã được giảm thiểu.
Ứng dụng iPhone và iPad trên… desktop?
Sức hấp dẫn của chuyện chạy ứng dụng iPhone và iPad trên Mac mini M1 còn kém hấp dẫn với mình hơn rất nhiều so với những gì đã diễn ra trên MacBook. Một số tình huống ứng dụng tiện lợi sẽ không còn nữa, ví dụ như bản tải về offline cho ứng dụng HBO Max, trong khi chúng sẽ rất tiện khi du lịch với laptop. Mac mini duyệt đầu ra cho màn hình LG 4K 23.7 inch của mình, và dù nó không thực sự to mấy thì nó vẫn đủ lớn để khiến nhiều ứng dụng iPhone — đặc biệt những cái không chỉnh kích cỡ lại được, mà loại này thì rất nhiều — trông lạc quẻ thế nào. Ngoài ứng dụng podcast Overcast khá là hay ho thì mình đã có một khoản thời gian cực mệt để tìm được những ứng dụng iOS mà mình thực sự muốn chạy trên macOS.
Nếu bạn bước vào khu “mua sắm” của Mac App Store, giờ bạn sẽ tìm thấy một tab cho ứng dụng iPhone và iPad. Rất nhiều trong số ứng dụng này sẽ báo là chúng chưa được chứng thực cho máy tính Mac, trong khi một số khác không có thông báo — đơn cử Tumblr — thì sẽ crash hoàn toàn khi mở lên. Rất nhiều nhà phát triển đã xin rút, đồng nghĩa bạn sẽ khó mà tìm được những ứng dụng mainstay như Gmail, Instagram (dù Facebook thì được liệt kê), Netflix, TikTok, và còn hằng hà sa số khác. Một số nhà phát triển thì có vẻ đang ở trạng thái treo để họ có thể hiểu chỉnh ứng dụng di động của họ nhằm thể hiện tốt hơn trên macOS. Nhưng phần nhiều có sẵn… vẫn không có lý chút nào. make sense. Sao mình lại muốn chạy một ứng dụng thỏa dụng cho earbud của Samsung trên máy tính Mac cơ chứ? Hay là ứng dụng của Dunkin’ Donuts? Cứ cho là những ứng dụng như guitar tuner thì còn được đi, nhưng máy sẽ không nhận bất kỳ đầu vào âm thanh nào bởi không có mic sẵn bên trong mini. (Laptop thì còn dễ hiểu.) Mình nghĩ nhiều người sẽ rơi vào hoang mang và thất vọng vì chuyện này, Apple lẽ ra nên biến chỗ này thành một gallery dạng opt-in thay vì mang cho khách hàng của mình một nồi lẩu thập cẩm thế này.
Trở lại với những ứng dụng bình thường. Có lẽ Mac mini Intel ăn đứt bản M1 chủ yếu là về RAM. Ở mini 2018, người dùng có thể nâng cấu hình bộ nhớ lên đến 64GB, trong khi cấu hình cao nhất của bản M1 chỉ là 16GB. MacBook Air and Pro. (RAM của mini Intel cũng có thể nâng cấp mở theo mong muốn bởi bất kỳ ai, nhưng mini M1 thì không được vậy.) Apple nói cấu trúc bộ nhớ hợp nhất mới của những máy tính Mac M1 “cho phép mọi công nghệ trong SoC truy cập dữ liệu tương tự mà không cần sao lưu giữa nhiều memory pool, cải thiện nhiều hơn về hiệu suất và hiệu năng.”
Không khó để khiến một chiếc Mac có bộ nhớ 16GB bắt đầu đảo qua lại giữa RAM và ổ cứng khởi đầu, và đây là điều mình chú ý ở Activity Monitor nhưng không cảm nhận được ở hiệu suất khác biệt. Nhưng nếu bạn muốn dùng Mac mini M1 trong studio sáng tạo hoặc những môi trường khác nơi bạn sẽ đẩy hiệu suất lên cao hơn trung bình, có lẽ bạn nên chờ tới khi có máy tính Mac chạy Apple silicon với 32GB và nhiều hơn một bộ nhớ hợp nhất thì tốt hơn.
Mac mini M1 là chiếc đầu tiên có Wi-Fi 6, dù không như bản Intel, nó không có tùy chọn cổng Ethernet 10Gbps — mà chỉ có gigabit thông thường. Dù vậy hiệu suất Wi-Fi có vẻ rất mạnh. Đồng thời cũng khác mini 2018 thì chiếc máy này không có bất kỳ vấn đề giao tiếp Bluetooth khó chịu nào. Mình không chắc liệu Apple có chống chế bằng các bản cập nhật phần mềm hay những tinh chỉnh đây đó trong phần cứng, nhưng thật tốt khi không gặp phải vấn đề nào.
Dành vài ngày với Mac mini M1 2020 mới thấy, đây là quả là một cuộc đấu trí của máy tính cá nhân để bàn tối giản. Mini M1 2020 thể hiện vượt trội hơn hầu hết các máy tính Mac Intel trên nhiều benchmark, chạy ứng dụng đáng tin cậy và cung cấp một trải nghiệm hàng ngày tuyệt vời bất kể là dùng lướt web, gửi mail hay dùng cho công việc chỉnh sửa sáng tạo và chuyên nghiệp. Tiềm năng của nó sẽ chỉ lớn mạnh khi Apple nâng trần RAM và đưa các cổng USB còn thiếu trở lại. Giá khởi điểm $699 trông rất hấp dẫn, nhưng hầu hết người dùng sẽ hài lòng với bộ nhớ hợp nhất 16GB hơn (đưa tầm giá lên khoảng $899), hoặc gấp đôi dung lượng mặc định 256GB (đưa tầm giá lên khoảng $1,099). Nhưng kể cả như vậy, tỉ lệ giá bán/hiệu suất đối với Mac mini M1 vẫn là quá ngon nghẻ xét trên sự chuyển đổi sang chip Apple silicon này. Thậm chí nếu bạn hoàn toàn không quan tâm đến các ứng dụng iPhone, việc chuyển đổi vẫn mang ý nghĩa của một khởi đầu ấn tượng bởi mọi thứ đã hòa quyện với nhau hết sức mượt mà. Và như vậy, như mọi khi, tính linh hoạt của Mac mini được bảo toàn là điều khiến nó trở nên đặc biệt nhất.
Theo The Verge
